Zeytinyağı

Zeytinyağı zeytinin yağından elde edilen bir yağdır. Bitkisel bir yağ olduğu için çok faydalı bir yağdır. Zeytinyağı yemeklerde, kahvaltılarda ve salatalarda kullanılıyor. Bunun dışında ilaç ve kozmetik gibi sektörlerde de etkin bir şekilde kullanılıyor. İçerisinde bulunan çeşitli vitamin ve elementler sayesinde bu sektörler için hammadde olarak faydalanılıyor. Zeytinyağı insan sağlığı için de oldukça faydalı bir besindir.

Zeytinyağı Tarihi

Zeytin üretimi uzun yıllardır yapılıyor. Bilinen en eski kalıntı Kuzey Afrika bölgesinde bulunan ve 12 bin yıllık zeytin ağacı fosilidir. İlk zeytin üretiminin ne zaman yapıldığı hakkında herhangi bir bilgi bulunmuyor. Ülkemizde de yine 10 bin yıllık zeytin ağacı fosiline rastlanmıştır. Ayrıca antik çağlarda duvar ve mağaralara çizilen resimlerde zeytin ağacı resimlerine rastlanmıştır.

Zeytinyağı üretimi ise milattan önce 4 binli yıllara dayanıyor. Akdeniz'de bulunan Girit adasında o yıllarda zeytinyağı üretimi yapılıyordu. Girit adası halkı ürettikleri zeytinyağını ticari amaçlı diğer medeniyetlere tanıtmış ve yıllarca zeytinyağı ticareti yapmıştırlar. Bu şekilde zeytinyağı dünya geneline yayılmıştır.

Zeytinyağı Özellikleri

Zeytinyağı sarımtırak ve yeşilimsi bir renge sahiptir. Bazı durumlarda bu iki rengin arasında bir renkte de olabilir. Zeytinyağı içinde bulundurduğu maddelere göre renk alır. Vitamin ve mineral oranları değiştikçe renginde de değişiklik oluyor. Halk arasında renkle zeytinyağı kalitesi arasında bir bağlantı kurulsa da renkle kalitenin herhangi bir bağı bulunmuyor.

İşlenmemiş yağlar bulanık bir görüntüye sahiptir. Zeytinyağında en az %55 oranında yağ asidi, %5 oranında linoleik asit, %12 oranında palmatik asit ve %7 oranında diğer asitler bulunur. Zeytinyağında en fazla bulunan vitamin A vitaminidir.

Zeytinyağı Türleri

Zeytinyağı üretimi farklı şekillerde tapılıyor. Üretim şekillerine göre farklı türlere sahip olan zeytinyağı zeytinin cinsine göre de değişik türlere sahiptir.

Günümüzde üretim tekniğine göre zeytinyağı türleri şu şekildedir:

• Natürel zeytinyağı
• Rafine zeytinyağı
• Riviera zeytinyağı
• Çeşnili zeytinyağı

Natürel zeytinyağları içinde bulunan asit miktarı ve oranına göre natürel sızma, natürel birinci, natürel ikinci diye üç başlık altında toplanmıştır. Natürel zeytin yağları doğal zeytin yağı olarak bilinen zeytinyağlarıdır.

Zeytinyağı Üretimi

Zeytinyağı elde etmek için toplanan zeytinler sıkılarak yağı elde edilir. Sıkma işleminden sonra hamur ve şıra elde edilir. Şıra içi de yağ ve su bulunur. Daha sonra yağ diğer maddelerden ayrıştırılarak elde edilir. Zeytinleri sıkmak için patos, havan, tokmak, ezme havuzu, vurgu, ayakla ezme ve merdane gibi farklı teknikler kullanılıyor. Sıkışması için çuvalda bekleyen zeytinden akan yağa burun yağı denir. Zeytinler toplandıktan sonra temizlenir ve yıkanır. Yıkanan zeytinler sıkma işleminden önce kurur. Daha sonra sıkma işlemi yapılır.

Zeytinyağı Faydaları

Zeytinyağı insan sağlığı açısından çok faydalıdır. Düzenli olarak tüketildiği zaman mideyi korur, bağırsakları çalıştırır ve metabolizmayı hızlandırır. Mide hastalılarından korur. Hücrelerin yenilenmesini sağlar ve ölü hücrelerin canlanmasına yardımcı olur. Zeytinyağı kalp dostu bir yağdır. Kan akışını hızlandırır, kalp basıncını uygun seviyede tutar ve damarların yağlanmasını engeller. Ayrıca cildi korur ve yaşlanmayı geciktirir. Saçlarda olan kepekleri yok eder, saç kökleri ve derisini besler. Saçların hızla uzamasını ve daha parlak görünmesini sağlar.

Zeytinyağının Sanayide Kullanılması

Zeytinyağı birçok sektörde hammadde olarak kullanılıyor. Bunlardan bazıları ilaç, kozmetik ve şampuan sektörüdür. Kozmetikte genelde kremlerde kullanılan zeytinyağı cilt için faydalı kremlerde için değerlendiriliyor. Saç ve saç kökleri için faydalı olan zeytinyağı şampuanlarda da kullanılıyor. Zeytinyağı en etkin olarak ilaç sektöründe kullanılır. Kalp ve kanser ilaçlarında sıklıkla kullanılır. Kanser hücrelerinin öldürülmesinde etkin bir rol oynar.